Mannauður og jafnrétti

Stuðningur við starfsfólk í heimsfaraldri

Á árinu 2020 stóðum við frammi fyrir mörgum áskorunum í mannauðsstarfinu okkar vegna Covid-19. Við þurftum að tryggja heilsufarslegt öryggi starfsfólks á sama tíma og traustan rekstur og góða þjónustu. Strax í febrúar hófum við sóttvarnaðgerðir í samræmi við tilmæli almannavarna. Síðari hluta mars var flest starfsfólk í miðbæ farið að vinna heima. Starfsfólk í útibúum og öðrum starfseiningum, sem starfa sinna vegna gat ekki unnið heima, skipti sér í hópa sem ekki áttu samneyti. Innan skamms voru um 550 manns farin að vinna heima í gegnum fjarbúnað. Vinnubrögð, frammistaða starfsfólks og afköst fóru fram úr björtustu vonum, auk þess sem samheldnin hélt sér við þessar erfiðu aðstæður.

Mikið var lagt upp úr góðri upplýsingamiðlun til starfsfólks og séð til þess að það héldi tengslum við hvert annað, þótt það færi fram í gegnum fjarfundabúnað. Til þess að styðja við sálfélagslegt öryggi starfsfólks var mikið framboð af kennsluefni og ráðleggingum um heimavinnu sett á Workplace, okkar innri samskiptasíðu. Ýmis konar félagslegum viðburðum var streymt þar og birtar leiðbeiningar, ráðleggingar og hvatning um hreyfingu og útivist. Í könnun meðal starfsfólks í október 2020 reyndist ánægja og stolt starfsfólks meira en nokkru sinni áður, sem bendir til þess að vel hafi tekist til. Um 92% starfsfólks sögðu viðbrögð Landsbankans hafa verið við hæfi.

Afleiðingar og áhrif Covid-19 hafa ekki komið að fullu fram. Það er þó ljóst að reynsla ársins 2020 hefur verið mjög lærdómsrík hvað heimavinnu varðar og mun eflaust hafa breytingar í för með sér til frambúðar. Starfsfólk hefur væntingar um að geta áfram unnið hluta sinna starfa heima þegar fram í sækir. Rúmur helmingur starfsfólks segist hafa áhuga á að halda áfram að sinna vinnu sinni heima að einhverju leyti og segir það raunhæft. Það verður áhugavert að fylgjast með hvernig málin þróast hvað þetta varðar á Íslandi. Ljóst er að víða hefur komið í ljós að vel er hægt að sinna ýmsum störfum heima sem áður þótti óhugsandi að vinna utan starfsstöðvar.

Tölfræðin í þessum kafla á við um Landsbankann einungis.

Starfsandinn aldrei mælst betri

Á hverju ári framkvæmum við ítarlega vinnustaðagreiningu á fyrri hluta árs og aðra umfangsminni á haustin. Sú síðarnefnda kallast Bankapúlsinn og fylgir eftir þeim umbótamarkmiðum sem sett eru í kjölfar vinnustaðagreiningar. Saman gefa þessar kannanir mikilvægar vísbendingar um líðan og viðhorf starfsfólks til vinnustaðarins. Mælingar ársins 2020 sýna að stolt og starfsánægja innan bankans er mikil og hefur aldrei mælst hærri. Það sama má segja um starfsandann sem hefur aldrei verið jafn góður og nú samkvæmt mælingum.

Mikilvægi sjálfbærni vegur sífellt þyngra

Landsbankinn mælir árlega viðhorf starfsfólks til samfélagsábyrgðar bankans með könnun þar sem spurt er um mikilvægi hennar. Undanfarin þrjú ár hefur starfsfólk veitt samfélagsábyrgð sífellt þyngra vægi. Árið 2020 mældist mikilvægi samfélagsábyrgðar 4,45 af 5 mögulegum.

Jafnrétti í víðu samhengi

Við höfum um árabil sett jafnréttismál á oddinn út frá ólíkum nálgunum. Undanfarin ár hafa þau verið tekin enn fastari tökum, m.a. með þátttöku í Jafnréttisvísi, og við unnið markvisst að því að skapa góða og heilbrigða fyrirtækjamenningu.

Hugað er að jafnréttismálum, mannréttindum og fjölbreytileika samfélagsins á mismundandi stigum starfseminnar, s.s. í mannaráðningum, jöfnum starfstækifærum, samstarfsverkefnum og þegar ákveðið er hverjir koma fram fyrir hönd bankans.

Jafnræði í stefnumótun og launamálum

Landsbankinn er með skýra jafnréttisstefnu. Lögð er áhersla á að allir njóti sömu starfstækifæra og að ákveðin störf flokkist ekki sem sérstaklega kynjuð störf.  Mikil áhersla er lögð á að öllum séu greidd jöfn laun fyrir jafnverðmæt störf. Við stefnum að því að ná 40/60 kynjahlutfalli í öllum stjórnarlögum og það hefur tekist, utan forstöðumannahópsins.

Jafnvægi milli vinnu og heimilis

Við leggjum áherslu á vellíðan í starfi og að starfsfólk geti samræmt vinnu og heimilislíf. Við teljum að sveigjanleiki í starfi eigi einungis eftir að aukast eftir reynsluna í heimsfaraldrinum.

Jafnlaunavottun

Lögbundin jafnlaunavottun tók formlega gildi hjá okkur í mars 2019. Við fylgjumst stöðugt með þróuninni og upplýsingum um launamun er miðlað til framkvæmdastjórnar mánaðarlega. Áður en bankinn hlaut lögbundna jafnlaunavottun höfðum við í tvígang hlotið gullmerki jafnlaunaúttektar PwC, upphaflega árið 2015, fyrst banka. Aðhvarfsgreining desemberlauna 2020 leiðir í ljós að launamunur kynjanna er 1,2%. Stöðugt er unnið að því að draga úr launamuninum, en markmið okkar er að komast sem næst engum launamun. Sem dæmi má nefna að við sérhverja launaákvörðun eru áhrif á launamuninn höfð til hliðsjónar.

Jafnréttisvísir

Þátttaka í Jafnréttisvísi hófst árið 2018 og við settum okkur markmið til ársins 2022. Allt starfsfólk tók þátt í þessu viðamikla verkefni og var staða jafnréttismála metin með ítarlegri greiningu. Áfram verður unnið að markmiðunum. Árangur verður metinn á árinu 2021 og unnið að nýrri markmiðasetningu.

Jafnrétti við ráðningu starfsfólks

Haldið hefur verið utan um kynjahlutfall umsækjenda og viðtalsboðun skráð, auk upplýsinga um endanlega ráðningu. Enn fremur höfum við unnið að því að upplýsa stjórnendur um ómeðvitaða fordóma í ráðningarferli og leiðir til þess að draga úr áhrifum þeirra.

Jafnrétti til starfsþróunar og símenntunar

Við leggjum áherslu á að allir hafi jöfn tækifæri til þátttöku í fræðslu. Starfsþróunar- og mentorakerfi var komið á fót til að styrkja starfsfólk í sinni starfsþróun. Þar var haft í huga að jafna kynjahlutföllin í stjórnunarstöðum. Í vinnustaðargreiningu bankans er sérstaklega spurt um jöfn tækifæri kynja innan bankans.

Jafnrétti í innri og ytri samskiptum

Við gerum okkur grein fyrir mikilvægi fyrirmynda. Undanfarin misseri hefur markvisst verið skráð hverjir koma fram fyrir hönd bankans í fjölmiðlum, á ráðstefnum og fundum utan bankans. Auk þess er skráð hverjir skrifa greinar á vefinn. Það hefur reynst gott aðhald og er hlutfall kynja þeirra sem komið hafa fram fyrir hönd bankans á undanförnum árum mjög jafnt.

EKKO

Við höfum mótað viðbragðsáætlun við einelti, kynbundnu misrétti, kynferðislegri áreitni og ofbeldi (EKKO). Allt starfsfólk hefur fengið fræðslu um málefnið og vinnustofur verið haldnar fyrir stjórnendur bankans. Meðvitund starfsfólks og stjórnenda um málefnið hefur aukist og fagleg úrvinnsla verið tryggð. Starfsfólk getur rætt við ytri óháðan aðila ef upp koma erfið mál. Mæling á tíðni atvika, upplifun og tilkynninga er hluti af árlegri vinnustaðagreiningu.

Jafnrétti og fjölbreytileiki í samstarfsverkefnum og markaðsefni

Við erum meðvituð um jafnréttissjónarmið, mannréttindi og fjölbreytileika samfélagsins þegar kemur að markaðsefni og í samstarfsverkefnum. Þar má nefna að Landsbankinn hefur verið helsti bakhjarl Hinsegin daga frá upphafi og við gætum þess að kynjasjónarmið séu höfð í huga þegar ungt tónlistarfólk er valið til samstarfs í tengslum við Iceland Airwaves, svo fátt eitt sé nefnt.

Jafnræði í aðgengismálum í appi og á vef

Við þróun Landsbankaappsins var hugað að aðgengismálum allt frá upphafi og fengum við góða aðstoð og leiðbeiningar. Það var okkur mikilvægt að hugsa um aðgengismál á öllum stigum þróunarinnar. Sömu sögu er að segja um vinnu að nýjum vef Landsbankans þar sem lögð er áhersla á aðgengi fyrir alla.

Jafnrétti fyrir starfsfólk af erlendum uppruna

Við viljum vera eftirsóknarverður vinnustaður fyrir fólk af fjölbreyttum uppruna. Til að styðja betur við starfsfólk af erlendum uppruna er starfsfólki með annað móðurmál en íslensku, boðið upp á íslenskukennslu í samvinnu við fagaaðila, þar sem kennslan er sniðin að þörfum hvers og eins.

Stuðningur við konur í atvinnurekstri

Til að styðja við aukin viðskiptatengsl við fyrirtæki í eigu kvenna, þar með talið lítil fyrirtæki og konur í nýsköpun, höfum við í samstarfi við Svanna - lánatryggingasjóð kvenna, veitt konum í atvinnurekstri lán sem sjóðurinn og bankinn ábyrgjast sameiginlega.

Alþjóðlegar skuldbingar til að stuðla að jafnrétti

Við höfum skrifað undir alþjóðlegar skuldbindingar á vettvangi sjálfbærni þar sem unnið er að því auka jafnrétti, vinna að lofslagsmálum, draga úr fátækt og auka menntun og tækifæri fyrir konur og stúlkur. Má þar nefna verkefni SÞ um ábyrgar fjárfestingar (UN PRI), hnattrænt samkomulag SÞ og fjármálaverkefni Umhverfisstofnunnar SÞ um ábyrga bankastarfsemi (UNEP-FI PRB).

Heildstæð og nútímaleg lærdómsmenning

Á undanförnum árum hafa breytingar á starfsumhverfi  haft mikil áhrif á færniþróun starfsfólks. Tækniframfarir, viðmið um sjálfbærni og umhverfismál hafa haft veruleg áhrif á viðhorf um ábyrgð fyrirtækja á markaði og þróun mannauðs í því samhengi. Starfsumhverfi okkar kallar á skipulega fræðslu auk þess sem mikilvægt er fyrir starfsfólk að huga að eigin starfsþróun og þekkingu og leiti fjölbreyttari leiða til að efla sig í starfi. Fræðslustarf okkar er aðlagað að þessum þörfum og byggir á heildstæðri og nútímalegri lærdómsmenningu.

Fræðslustarf á árinu 2020

Á árinu 2020 unnum við markvisst að því að kynna og fræða starfsfólk um breytt starfsumhverfi og áhrif nýrra sjónarmiða. Við lögðum áherslu á að fræðsludagskráin styddi við verkefni starfsfólks, að hún væri fjölbreytt og áhugaverð, og buðum upp á fræðsluefni í formi fyrirlestra, námskeiða og rafrænnar fræðslu. Dagskráin var aðgengileg í gegnum fræðslukerfi bankans sem gerir starfsfólki kleift að sækja sér þekkingu þegar því hentar. Sífellt fleiri hafa nýtt sér þessa leið og hefur rafrænum námskeiðum og óhefðbundnari leiðum til að læra, fjölgað hratt á síðustu árum. Workplace og ytri vefur bankans hafa einnig fest sig í sessi í miðlun og þekkingarleit starfsfólks, s.s. í gegnum hlaðvörp, greinar og hagnýtar upplýsingar. Þá á starfsfólk kost á að sækja fræðslu hjá öðrum símenntunaraðilum að eigin frumkvæði.

Markviss starfsþróun

Hópi starfsfólks stóð á árinu 2020 til boða að taka þátt í verkefni um markvissa starfsþróun. Verkefnið miðaði að því að efla upprennandi leiðtoga og sérfræðinga innan bankans í þeim þáttum sem falla undir svokallaða 21. aldar færni. Þátttakendur sóttu námskeið og einstaklingstíma í markþjálfun. Alls tóku 36 þátt í verkefninu og fengu þau að meðaltali 2 klukkustundir í markþjálfun.

Vegna áhrifa af völdum Covid-19 dró töluvert úr fræðslu í boði bankans á árinu.

Þegar fræðslunni er skipt upp í flokka var mest um fræðslu í flokknum kerfi og forrit. Í þessum flokki er boðið upp á kennslu á þau kerfi og forrit sem notuð eru í starfsemi bankans. Fjölgun námskeiða í þessum flokki skýrist vegna aukins framboðs rafrænnar fræðslu.

Virkni í fræðslu

Hluti af fræðsludagskrá bankans er skyldufræðsla fyrir starfsfólk. Sé litið til fræðslu sem er ekki skyldufræðsla sótti 63% starfsfólks sér starfstengda fræðslu á vegum bankans á árinu.

Vegna áhrifa af völdum Covid-19 dró umtalsvert úr staðbundinni fræðslu þegar leið á árið. Það útskýrir hvers vegna talsvert lægra hlutfall starfsfólks sótti sér starfstengda símenntun á árinu en síðustu ár.

Virkni í fræðslu eftir sviðum

Sé tekið mið af aðstæðum á árinu 2020 var virkni í fræðslu góð yfir öll svið bankans.
Mest var ástundun hjá Eignastýringu og miðlun (91%) og Einstaklingssviði (75%) en minnst hjá Upplýsingatækni (36%) og Áhættustýringu (39%). Mat á virkni í fræðslu tekur til fræðsluviðburða og rafrænnar fræðslu sem er ekki skylda og er á fræðsludagskrá.

Virkni í fræðslu eftir starfsheiti og kyni

Við leggum áherslu á að allt starfsfólk hafi jöfn tækifæri til þátttöku í fræðslu. Heilt á litið voru konur virkari í fræðslu en karlar á árinu 2020. Mest var virknin hjá kvenkyns stjórnendum í útibúum (100%) og kvenkyns sérfræðingum í framlínu (83%). Virkni kvenkyns sérfræðinga í höfuðstöðvum (72%) er töluvert meiri en karlkyns sérfræðinga (34%).

Stjórnendaþjálfun

Fræðsla og þjálfun fyrir stjórnendur er stór hluti af fræðslustarfinu. Stjórnendum hefur meðal annars staðið til boða að fá einstaklingsmiðaða stjórnendaþjálfun í markþjálfun. Um 20% stjórnenda nýttu sér markþjálfun á árinu 2020. Virkni stjórnenda í fræðslu er heilt á litið góð, eða um 70%.

Nýliðaþjálfun

Starfsfólk sem er að hefja störf þarf að ljúka ákveðinni skyldufræðslu í formi rafrænnar fræðslu. Í nýliðafræðslunni drögum við saman allt það helsta sem starfsfólk þarf að kynna sér fyrstu vikur og mánuði í starfi, s.s. starfsreglur, siðasáttmála og próf sem snúa að regluverki bankans. Stjórnendur bera ábyrgð á því að nýtt starfsfólk ljúki fræðslu á tilsettum tíma og að það fái viðeigandi þjálfun á starfsstöð.

Undirbúningur starfsloka

Við bjóðum upp á árlegt starfslokanámskeið fyrir starfsfólk sem hyggur á starfslok á næstu tveimur árum. Markmiðið er að starfsfólk geti undirbúið sig vel fyrir þessi mikilvægu tímamót og þannig sé stuðlað að góðri heilsu, ánægju og vellíðan á efri árum. Alls luku 16 starfslokanámskeiði á árinu 2020.

Styrkir til náms og símenntunar

Starfsfólk Landsbankans getur sótt um styrki til náms og símenntunar. Í boði eru styrkir til lengra náms, s.s. til stúdentsprófs, háskólaprófs eða löggildingar, sem og styrkir fyrir lengri námskeið, sem sótt eru utan vinnutíma. Alls fengu 67 styrk til lengra náms samhliða starfi og 332 nýttu sér styrki til símenntunar á árinu 2020.

Gæðavottun fræðslustarfs

Fræðslustarf bankans hefur verið EQM-gæðavottað frá árinu 2018. EQM stendur fyrir European Quality Mark sem er vottun fyrir fræðsluaðila utan hins formlega skólakerfis í Evrópu. Landsbankinn er eina fjármálafyrirtækið á Íslandi sem hefur fengið gæðavottun á fræðslustarf.